Homiletische hulplijnen 28, 2010

Homiletische hulplijnen 28
Als je haar maar goed zit

De preek die uiteindelijk op papier is komen te staan, is niet de preek die door de parochie gehoord wordt. De predikant staat daartussen. Hij bemiddelt tussen de geconcipieerde preek en de hoorders: hij preekt.
Dat betekent dat vragen als: Is die man wel fit? Zou hij er ook lol in beleven? Wanneer heeft zijn haar voor het laatst een kam gezien?, deel uitmaken van het homiletisch proces! De preek beperkt zich niet tot de diepe inhouden. De interactie is, communicatief gesproken, minstens zo belangrijk.

Dit inzicht brengt met zich mee dat de predikant niet alleen zorg heeft te dragen voor degelijke exegese, een relevante toespitsing en zorgvuldige verwoording, maar evenzeer aandacht moet hebben voor zijn eigen welbevinden.
De predikant die zich in slapeloze nachten heeft afgetobd op een wel zeer doorwrochte preek, zal op het moment suprême tekortschieten omdat hij moe is. Een predikant die trilt van spanning, kan zijn werk niet effectief doen omdat hij niet vrij is zich te richten op zijn hoorders.
Het behoort tot de voorbereiding van de viering dat de predikant zijn schoenen poetst of anderszins zich bewust is van hoe hij zich presenteert en zich daar prettig bij voelt. Met dit voorbeeld bedoel ik niet dat de predikant zich in zijn voorkomen per se moet aanpassen aan een burgerlijke dresscode. Wel dat hij er zorg voor moet dragen dat hij zich senang voelt, dus dat hij ook aandacht besteedt aan zichzelf. Juist de predikant moet de wijsheid van Prediker ter harte nemen: ‘Draag altijd vrolijke kleren, kies een feestelijke geur’ en wat daar verder volgt (Pred. 9,7vv).

In tijdnood is het belangrijker een kopje koffie te drinken dan in allerijl nog een paar aantekeningen in de kantlijn bij te schrijven. De concentratie op de preek moet ruimte maken voor de concentratie op de communicatie.
Het gaat in onze preken om zin zoeken en zin vinden (zin als betekenis), maar dat kan niet zonder dat de predikant er zin in heeft (zin als plezier).

Klaas Touwen