Dag van het Jodendom, gebedsweek eenheid van kerken jaar B, 17-1-2021

17 januari 2021
Dag van het jodendom – aan het begin van de gebedsweek voor de eenheid van kerken en christenen

Gebed voor de eenheid
‘Blijf in mijn liefde’ (Joh. 15,9) is dit jaar het thema voor de Week van Gebed voor de Eenheid van Kerken en Christenen (www.weekvangebed.nl), ditmaal aangereikt door de zusters van de oecumenische gemeenschap te Grandchamp. In een tijd van social distancing (sociale terughoudendheid) geeft de oproep van Christus om in zijn liefde verbonden te blijven ons troost en moed.

De perikopen die de zusters in deze Week van Gebed aan de orde stellen, komen vooral uit het Nieuwe Testament. Van een enkele tekst uit Genesis is het interpretatiekader al gegeven: Abraham die ‘de oudtestamentische Triniteit’ ontvangt (Gen. 18,1-5). Het verhaal van Abrams roeping (Gen. 12,1-4) dient als voorbeeld van ‘het wonderlijke begin van onze relatie met God. Op verschillende manieren horen mensen Gods roepstem, steeds opnieuw. Ze gaan, geraakt door zijn liefde, de weg van herschepping en geloof.’
Toch wordt in het door de zusters samengestelde materiaal ook de verhouding met het jodendom geëxpliciteerd. De zusters verblijven vaak voor langere tijd in Israël. De gemeenschap te Grandchamp staat open voor interreligieuze ontmoeting. In de liturgie blijkt deze verbondenheid in het zingen van de psalmen: ‘Jezus en zijn leerlingen waren geworteld in de Joodse traditie en zongen samen psalmen.’ De psalmen die in de brochure aan de orde komen zijn Psalm 103; 85 en 96. Die bieden een mogelijkheid om de Week van Gebed voor de Eenheid te openen naar de Dag van het Jodendom, zoals in de afgelopen jaargangen van Tijdschrift voor Verkondiging steeds is bepleit.

Dag van het Jodendom
De Nederlandse bisschoppen hebben er lang over gedaan om, op advies van de Katholieke Raad voor Israël, op gepaste wijze aandacht te besteden aan de relatie en dialoog tussen Joden en katholieken. In 2007 hebben de bisschoppen besloten tot de instelling van een jaarlijkse Dag van het Jodendom. Deze dag zal jaarlijks plaatsvinden op 17 januari, de dag voor het begin  van de ‘Internationale Bidweek voor de Eenheid’. Op deze dag zal ook steeds de ‘Kardinaal Willebrandslezing’  gehouden worden [helaas wordt de Dag van het Jodendom al enkele jaren niet meer in het Directorium vermeld!].
Dat deze Dag van het  Jodendom gehouden wordt daags voor ‘de week voor de eenheid van de christenen’ is een bewuste keuze en heeft een symbolische betekenis. De dialoog van christenen met Joden – onze oudste broers/zusters – zal ook de eenheid tussen christenen kunnen bevorderen. Alleen wanneer wij ons steeds meer bewust worden van ‘de wortel die ons draagt’ (Rom. 11,18), kunnen christenen de in Jezus Christus geschonken eenheid in verscheidenheid, bereiken.

De Dag van het Jodendom is een goede gelegenheid om met Joden in de omgeving contact te zoeken, een synagoge te bezoeken, een bezoek te brengen aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam, samen met Joden een Leerhuis te houden of samen een Avondwake te houden. De contacten met Joden en de Joodse traditie dienen natuurlijk niet beperkte te blijven tot deze ene dag per jaar. De Dag van het Jodendom dient een aanleiding te zijn om het hele jaar door met Joden en hun traditie in gesprek te gaan en te blijven en om samen met hen – in gelijkwaardigheid – te werken aan de humanisering van onze mensenwereld.

Literatuur
H. Janssen ofm, Avondwake, in: TvV-1, 81 (Januari/februari 2009) 23-27.
Walter Kardinal Kasper, Juden und Christen – das eine Volk Gottes, Freiburg 2020.
J. Sacks, Een gebroken wereld heel maken. Verantwoordelijk leven in tijden van crisis, Middelburg 2017 2^e.
K.Schelkens, Johannes Willebrands (1909-2006). Een leven in gesprek, Boom uitgevers, 2020.
L. van Tongeren (red.), Joods leven en christelijke eredienst, Baarn 1999.
J. te Velde (red.), Wees gezegend. Over zegeningen in de joodse en de christelijke traditie, Baarn 1998 2^e.

Henk Janssen ofm
drs. Klaas Touwen