Homiletische hulplijnen 84 2020

Homiletische hulplijnen

Amerikaanse preken

Het Amerikaanse Pew Research Center publiceerde in december 2019 een onderzoek gebaseerd op 49.719 online preken. Daartoe werden 6.431 verschillende websites geraadpleegd. Het onderzoek betreft preken die gehouden zijn in april en mei 2019.

Wat iedereen wel weet, werd daar bewaarheid: rooms-katholieken preken kort. De gemiddelde duur van een Amerikaanse preek beslaat 37 minuten. Black preachers spannen de kroon met gemiddeld 54 minuten. Een mainstream protestantse preek duurt 25 minuten, een rooms-katholieke preek gemiddeld 14 minuten (= 1.847 woorden).

Dat laat zich ook nawijzen in Tijdschrift voor Verkondiging, protestantse auteurs hebben doorgaans meer woorden nodig. Ik ben het echter nagegaan bij de 10 preken in deze aflevering: 8 van de hand van rooms-katholieke predikanten, 2 van protestantse auteurs. Dat geeft een atypisch resultaat: van de 8 rooms-katholieke preken duren de 3 franciscaanse preken het langst: gemiddeld 945 woorden. In onze kolommen zijn de protestantse preken het kortst: gemiddeld 855 woorden. Maar deze steekproef kan nauwelijks algemene geldigheid worden toegeschreven. Wel is duidelijk dat in de Verenigde Staten dubbel zo lang gepreekt wordt als bij ons.

Interessanter is waar de preken over gaan. Het mainstream protestantisme kenmerkt zich volgens het Pew Research Center door cognitie: know en gospel … lesson scoren hoog.              Evangelicale preken bespelen een ander register: eternal hell doet het daar goed (voorbeeld: Either allow what he did to pay for your sin, or you are going to pay for your sin in eternity, in hell. That’s the Gospel we have).

Bij de black preachers klinken vele Hallelujah’s en zij spreken graag van de powerful hand van God en sporen hun gehoor aan: Tell your neighbour en lift your hands in praise.

In rooms-katholieke preken is Eucharist het meest onderscheidende woord. Ander karakteristiek vocabulaire: homily, diocese, paschal, parishioner, chalice en holy Gospel.

Evangelicals en black preachers brengen het dikwijlst de naam van een bijbelboek ter sprake:

uit het Nieuwe Testament 93 % respectievelijk 85 %, uit het Oude Testament 66 % respectievelijk 65 %. Hier blijven rooms-katholieke predikanten ver achter: in 68 % van hun preken wordt een nieuwtestamentisch bijbelboek genoemd, slechts 28 % van hun preken noemt een oudtestamentisch bijbelboek. Dat is een achterstelling die niet slechts in de Verenigde Staten wordt aangetroffen.

Tijdschrift voor Verkondiging stelt zich ten doel in het bijzonder ook altijd het Oude Testament te exegetiseren en is attent op hoe het Jodendom ter sprake komt. In het licht van deze cijfers is die missie nog steeds vereist.

drs. Klaas Touwen